Από τις 6 Απριλίου 2017 έχει θεσπιστεί από τον ΟΗΕ η 27η Ιουνίου ως η «Ημέρα των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων» (Micro-, Small and Medium-sized Enterprises Day) με στόχο την ανάδειξη της σπουδαιότητας των ΜΜΕ στην βιώσιμη ανάπτυξη σε παγκόσμια κλίμακα.

Οι πολύ μικρές, οι μικρές και οι μεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ) αντιπροσωπεύουν το 99% των επιχειρήσεων στην ΕΕ. Παρέχουν τα δύο τρίτα των θέσεων απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα και συνεισφέρουν περισσότερο από το ήμισυ της συνολικής προστιθέμενης αξίας που δημιουργούν οι επιχειρήσεις στην ΕΕ.

Ειδικότερα στην Ελλάδα η Μικρομεσαία επιχειρηματικότητα  αγγίζει το 99,5% των επιχειρήσεων της χώρας και απασχολεί πάνω από το 86,9% του εργατικού δυναμικού, ποσοστό υψηλότερο από κάθε άλλου κράτους – μέλους της Ένωσης.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσω του ΕΣΠΑ και των Προγραμμάτων του, στήριξε σταθερά την μικρομεσαία επιχειρηματικότητα τόσο κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, όσο και κατά τη πανδημία COVID 19 και συνεχίζει να στηρίζει και κατά τη διάρκεια της τρέχουσας προγραμματικής περιόδου.

Συγκεκριμένα, μέσω του “Επιχειρησιακού Προγράμματος  Ανταγωνιστικότητα Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία» (ΕΠΑνΕΚ – ΕΣΠΑ 2014-2020)  και πριν το ξέσπασμα της πανδημίας, διατέθηκαν 2,76 δις € προς τις ΜμΕ με τη συμβολή των πόρων   του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης.

Δημοσιεύθηκαν Δράσεις γενικής επιχειρηματικότητας που στήριξαν καίρια ένα μεγάλο εύρος ΜμΕ σε μια δύσκολη χρονική συγκυρία, λόγω της οικονομικής κρίσης, με επίκεντρο τους τομείς έξυπνης εξειδίκευσης και ευρύτερα πολλούς διαφορετικούς επαγγελματικούς κλάδους συγχρηματοδοτώντας σημαντικές επενδυτικές δαπάνες. Παράλληλα δημοσιεύθηκαν και δράσεις κατάρτισης και στήριξης της απασχόλησης που συνέβαλαν και αυτές στην υποστήριξη της ανάπτυξης των ΜμΕ.

Συγκεκριμένα  υλοποιούνται:

• 26.000 επενδυτικά σχέδια αναβάθμισης/εκσυγχρονισμού/ ίδρυσης περίπου 22.000 υφιστάμενων και νεοσύστατων μικρομεσαίων επιχειρήσεων
• 1.480 έργα έρευνας και καινοτομίας περίπου 1.300 μικρομεσαίων επιχειρήσεων

Επίσης ενισχύθηκαν:

• 133 νεοφυείς & καινοτόμες επιχειρήσεις με κεφάλαια σποράς και κεφάλαια συνεπένδυσης πολλές εκ των οποίων προσέλκυσαν επιπλέον διεθνή επενδυτικά κεφάλαια.

Δημιουργούνται:

• 16.400 νέες θέσεις πλήρους απασχόλησης η πλειονότητα των οποίων είναι ακόμη ενεργές

Επιπροσθέτως, δημοσιεύθηκαν και δράσεις κατάρτισης και στήριξης της απασχόλησης που συνέβαλαν και αυτές στην υποστήριξη της ανάπτυξης των ΜμΕ μέσω των διαφόρων δράσεων επιχειρηματικότητας που χρηματοδοτούνται με πόρους του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου συνολικού ύψους 326 εκατ €:

• ιδρύθηκαν 1.110 επιχειρήσεις με νεοφυή χαρακτηριστικά
• 7.300 πτυχιούχοι τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ενισχύθηκαν για την ίδρυση ή την αναβάθμιση ατομικής επιχείρησης σχετικής με το πτυχίο που διαθέτουν
• 4.500 νέες θέσεις πλήρους απασχόλησης δημιουργήθηκαν η πλειονότητα των οποίων είναι ακόμη ενεργές
• 13.000 επιχειρήσεις παροχής λογιστικών υπηρεσιών ενισχύονται για την ψηφιακή αναβάθμισή τους και την υποστήριξη λειτουργιών και απαιτήσεων της δημόσιας Διοίκησης και των πελατών τους.

Δράσεις Αναβάθμισης Δεξιοτήτων

Μέσω των διαφόρων δράσεων κατάρτισης – πιστοποίησης μισθωτών εργαζόμενων στον ιδιωτικό τομέα που χρηματοδοτούνται με πόρους του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου συνολικού ύψους 333,8 εκατ €:

Καταρτίστηκαν/Πιστοποιήθηκαν:

• 98.650 εργαζόμενοι που συμμετείχαν σε σχετικά προγράμματα κατάρτισης –πιστοποίησης με ποσοστό επιτυχίας που αγγίζει το 72%

Συμμετείχαν σε προγράμματα κατάρτισης (σε εξέλιξη η υλοποίησή τους):

• 7.000 εργαζόμενοι ξεκίνησαν κατάρτιση εντός του 2022 που ολοκληρώθηκε εντός του 2023

Μετά το ξέσπασμα της υγειονομικής κρίσης και με πόρους του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης και μέσω της πρωτοβουλίας REACT-EU υλοποιήθηκαν πρόσθετες δράσεις συνολικού ύψους 4,51 δις €:

• 30.000 μικρομεσαίες επιχειρήσεις χρηματοδοτήθηκαν μέσω Ταμείων Χαρτοφυλακίου με δάνεια & εγγυήσεις   για την εξασφάλιση απαραίτητων Κεφαλαίων Κίνησης
• 24.500 μικρομεσαίες επιχειρήσεις χρηματοδοτήθηκαν για την επιδότηση τόκων επί των ήδη ληφθέντων πριν την πανδημία δανείων τους
• 36.150 μικρομεσαίες επιχειρήσεις χρηματοδοτήθηκαν με άμεση και μη επιστρεπτέα ενίσχυση για την εξασφάλιση κεφαλαίων κίνησης
• 311.500 μικρομεσαίες επιχειρήσεις χρηματοδοτήθηκαν μέσω ενισχύσεων υπό μορφή επιστρεπτέας προκαταβολής
• 455 νεοφυείς επιχειρήσεις (μέλη του Μητρώου ELEVATE GREECE) χρηματοδοτήθηκαν για τις λειτουργικές τους δαπάνες
• 1.457 επιχειρήσεις γυμναστηρίων – παιδοτόπων μέσω ενισχύσεων για την εκ νέου εκκίνηση, μετά την περίοδο αναστολής λειτουργίας των συγκεκριμένων δραστηριοτήτων
• 13.700 αυτοαπασχολούμενοι δικηγόροι χρηματοδοτήθηκαν με άμεση και μη επιστρεπτέα ενίσχυση για την ψηφιακή αναβάθμιση των δραστηριοτήτων τους.

Είναι προφανές από τα ανωτέρω δεδομένα ότι η στήριξη των ΜμΕ κατά τη διάρκεια της πανδημίας από το ΕΠΑνΕΚ υπήρξε καθοριστική προκειμένου καταρχάς να επιβιώσουν και στη συνέχεια να ανακάμψουν.

Θα πρέπει να υπογραμμιστεί ότι η στήριξη των συγχρηματοδοτούμενων πόρων δεν αφορά μόνο στην απευθείας (άμεση) ενίσχυση, αλλά και στη δημιουργία σημαντικών χρηματοδοτικών εργαλείων που συμβάλλουν στην ταχεία χρηματοδότηση πολλών μικρών επιχειρήσεων με την πρόσβαση τους στον προσιτό επιχειρηματικό δανεισμό (π.χ. μέσω του Ταμείου Επιχειρηματικότητας (ΤΕΠΙΧ ΙΙ), του Ταμείου Επιχειρηματικών Συμμετοχών (EQUIFUND) και του Ταμείου Εγγυοδοσίας (Guarantee Fund).

Ωστόσο η ενίσχυση  των ΜμΕ δεν σταματάει με το ΕΠΑνΕΚ.  Με τη νέα προγραμματική περίοδο, η υποστήριξη της μικρής και μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας παραμένει κύρια προτεραιότητα. Το Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα 2021 – 2027» προϋπολογισμού 3,9 δισ € στο πλαίσιο του νέου ΕΣΠΑ εστιάζει ακριβώς στη στήριξη της μικρής και μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας.  Μέχρι στιγμής έχει δημοσιεύει 2 δέσμες Δράσεων συνολικού προϋπολογισμού 1 δις. Ευρώ ( «Πράσινη Μετάβαση ΜμΕ» 700 εκ. ευρώ και «Ψηφιακός Μετασχηματισμός ΜμΕ» 300 εκ ευρώ) στις οποίες ήδη οι ελληνικές επιχειρήσεις έχουν δείξει ενδιαφέρον με την υποβολή άνω των 8.000 αιτήσεων χρηματοδότησης.

Η στήριξη του Προγράμματος στην μικρομεσαία επιχειρηματικότητα θα συνεχιστεί και με μελλοντικές δράσεις καθώς προγραμματίζονται δράσεις ίδρυσης επιχειρήσεων (Ενίσχυση της Ίδρυσης και Λειτουργίας Νέων Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων και Ενίσχυση της Ίδρυσης και Λειτουργίας Νέων Τουριστικών Επιχειρήσεων ) ενώ παράλληλα αναμένεται και η Δράση «Ερευνώ- Καινοτομώ» όπου θα συμβάλει σημαντικά στην ανάπτυξη της έρευνας και καινοτομίας από ΜμΕ καθώς και στη συνεργασία τους με ερευνητικούς φορείς (δείτε εδώ τον Προγραμματισμό των Δράσεων του Προγράμματος).

Συνολικά, ο κομβικός ρόλος  της Ε.Ε. σε συνδυασμό με τους εθνικούς πόρους συμβάλλουν όχι μόνο στη βιωσιμότητα των πολύ μικρών επιχειρήσεων αλλά και στη δημιουργία των προϋποθέσεων να αναπτυχθούν περαιτέρω, ώστε να γίνουν περισσότερο ανταγωνιστικές και βιώσιμες για να συμβάλλουν στην αύξηση της απασχόλησης και στην μεγέθυνση του ΑΕΠ της χώρας.